Wat is Aikido?

Aikido is een martial art die in het begin van vorige eeuw door Morihei Ueshiba uit de technieken van de Japanse Samoerai en in samenhang met verschillende filosofische en religieuze tradities gecomponeerd is.

De activiteiten van Morihei Ueshiba, ook wel O'Sensei -de grote meester- genoemd, leidde tot de oprichting van de Humbo Dojo in Tokio, van waaruit het Aikido zich over de wereld verspreid heeft.

Aikido onderscheidt zich van andere vechtsporten doordat het geen competitie kent. Er is geen wedstrijdelement en er kan dus niet van een ander gewonnen worden. Iedereen werkt uitsluitend voor en aan zichzelf en ook de gevorderde aikidoka blijft in dit opzicht een beginner zonder pretenties.

Aikido kent geen aanvalstechnieken. De confrontatie met de partner wordt niet gezocht voordat men zelf wordt aangevallen. Daarom moet de aikidoka leren leiding te geven aan de energie die op hem of haar afkomt. Om leiding te kunnen geven aan andermans energie is het van groot belang om rustig te blijven en niet in paniek te raken. Door een goede buik-ademhaling ontstaat er rust in het centrum van het lichaam (hara), van waaruit alle bewegingen opgevangen en geleid worden.

Een ander belangrijk punt is het aanleren van nieuwe efficiënte bewegingen en vooral het afleren van oude reflexen. Zo zijn er mensen die altijd een confrontatie aan willen gaan en altijd ingaan (omote). Door de oefeningen gaan zij beseffen dat de mogelijkheid bestaat om mee te gaan met de bewegingen van een ander, om een ander te volgen. Vaak raast de partner dan door en bekommert zich niet meer om jou. Blijft de partner je toch achtervolgen dan ben je in het voordeel omdat je niet wordt verrast en nu zelf het tijdstip van confrontatie kunt bepalen.

Er zijn ook mensen die altijd de confrontatie uit de weg gaan, altijd naar achteren of uitgaan (ura). Door de oefeningen gaan zij beseffen dat zij de mogelijkheid hebben om de confrontatie aan te gaan, in contact te komen met de partner en deze te leren leiden.

Het principe dat deze drie vormen verenigt en de levenskracht van de mens verbindt met die van het universum wordt Ki genoemd. Het in overeenstemming brengen van de persoonlijke energie met de universele energie is het doel van Aikido. Ai-Ki-Do betekent letterlijk de kunst (Do) van het ontmoeten en in overeenstemming brengen (Ai) van het zelf met de levenskracht (Ki).

Het centrale doel is zelfrealisatie door middel van discipline, die begint met het aanleren van correct gebruik van fysieke energie. Er zijn drie elementen: KORORO (het creëren van een sterke wil); SHOBU (de kunst iemand snel en efficiënt uit te schakelen); SATORI (verlichting van de geest) of MUSO (leegheid van de geest, belangrijk voor het reactievermogen van de krijger). Dit alles kan alleen bereikt worden door training en zelfdiscipline. Hiermee wordt tevens de algehele conditie van het lichaam verbeterd. Door 'stretching' wordt de leerling zich bewust van de houding van de ruggengraat en ontwikkelt hij sterke en soepele spieren en gewrichten.

Daarnaast zijn ademhalingsoefeningen van groot belang. Met de ademhaling (kokyo) wordt uiting gegeven aan de Ki. Door een goede ademhaling worden bloedcirculatie en de werking van organen gestimuleerd. Gecombineerd met een goede lichaamshouding leidt dit tot grotere harmonie tussen lichaam en geest, een positieve mentale instelling en meer zelfverzekerdheid in het dagelijks leven.

Er ontstaat een toename van de kracht die Ki genoemd wordt. De leerling leert gebruik te maken van deze Ki-kracht in plaats van louter spierkracht, waardoor de eigen bewegingen harmonisch samengaan met die van de partner. Bij de ontmoeting wordt de kracht van de partner geabsorbeerd, het centrum van de beweging van de partner door jou ingenomen en wordt de partner geleid en geworpen.

Aikido wordt in principe ongewapend beoefend, maar wel wordt met het houten zwaard (boken) en stok (jo) getraind om de juiste bewegingen aan te leren. Ook de Zen-meditatie behoort bij de beoefening van Aikido, dit ter bevordering van de leegheid van geest (muso), die noodzakelijk voor de krijger.